نمودار زیر گویاست؛ با افزایش قیمت دلار در سال های 90 و 91، ارزش دلاری زعفران ایران تقریبا نصف شده است و ارزش ریالی ثابت مانده است!
موضوعی که درباره یک کالای تمام صادراتی (حدود 70 درصد صادارتی) از منظر اقتصادی اصلا قابل هضم نیست.
درباره علت این فاجعه، چندی پیش گفت وگویی با یکی از مسئولان در خوشه صنعتی زعفران – قبل از فروپاشی اش- داشتم؛ پاسخ کوتاه اما تاسف برانگیزی داشت؛ زعفران ایران، عمدتا به صورت ریالی، به برخی تجار افغانستانی یا پاکستانی فروخته می شود. آنها هم از اوضاع اقتصاد ایران کاملا باخبرند؛ هم از تحولات نرخ ارز و هم از ناتوانی تجار (بخوانید دلالان) ایرانی در بازاریابی برای زعفرانشان، می دانند که چه قدرت چانه زنی بالایی دارند و طرف مقابل چقدر از این حیث ضعیف است.
نتیجه اینکه زعفران را با کمترین حاشیه سود، ریالی، از طرف ایرانی می خرند و دلاری می فروشند. البته طرف ایرانی گاهی نه حتی دلال که مباشر آنهاست و برایشان خرید را انجام می دهد.
لذا تا تجار ایرانی مستقلا توان بازاریابی در بازار مصرف نهایی را پیدا نکنند، نباید انتظار داشت قیمت زعفران با رشد نرخ ارز تغییر معناداری داشته باشد. توضیح دیگر اینکه سهم شرکت های بسته بندی بزرگ که زعفران را در بازار نهایی می فروشند در برابر انبوه فروش به صورت مشروح در بالا، اندک است و در قیمت را آنها تعیین می کنند.
سلام. مقاله مفیدی بود. ممنونم
و البته خیلی عجیب و تاسف برانگیز