تحلیل پیش نگر قیمت زعفران (2- تاثیرپذیری از نرخ ارز)
با رشد دلار و ثبات زعفران، نرخ دلاری نگین به 800 و پوشال به زیر 600 سقوط کرد؛
3 دلیل بی واکنشی زعفران به رشد دلار
زعفران بعد از فراز و فرودهای پاییزی، در زمستان امسال کم نوسان و حتی بعضا نزولی بوده است. حتی طی روزهای اخیر و با رشد دلار نیز تحرکی در بازار زعفران رخ نداده است. علت این بی واکنشی بازار چیست؟ سه علت مهم وجود دارد که در ادامه تشریح می شود.
به گزارش دنیای زعفران، نرخ دلار از محدوده 10 هزار تومان در ابتدای زمستان هم اکنون در اوایل اسفند به بیش از 13 هزار تومان رسیده است (نمودار زیر). اما زعفران در همه بازارها (سنتی و بورس) عمدتا ثابت و یا نزولی بوده است.
این شرایط باعث شده است که نرخ دلاری زعفران در بازار به شدت افت کرده و نگین تا محدود 800 و پوشال تا کمتر از 600 دلار افت کند. این در حالی است که در ابتدای امسال همین نرخ ها در محدوده 1000 و 730 قرار داشت.
در تحلیل این موضوع حداقل 3 موضوع مهم وجود دارد که باید به آن توجه داشت:
- وضعیت بنیادین بازار: همانطور که بارها گفته ایم، با وجود صادراتی بودن زعفران، این محصول توسط برخی صادرکنندگان غیرحرفه ای، به صورت ریالی به برخی دلال ها (که عمدتا مهاجران ایرانی هستند) در ترکیه، دبی و افغانستان صادر می شود. این دلالان به خاطر قدرت خود ( و ناتوانی صادرکنندگان داخل ایران در یافتن مشتری های جدید و تنواع بخشی به بازار) تمام منافع حاصل از رشد نرخ ارز را از آنِ خود می کنند. لذا ارتباط ارگانیکی بین نرخ ارز و نرخ زعفران وجود ندارد. مگر آنکه با رشد تقاضای خارجی ( یا افت فروش داخلی) بین این دلال ها رقابت ایجاد شده و مجبور به کاهش حاشیه سود خود شوند.
- تاخیر تاثیرپذیری: با فرض اینکه رقابت ها اجازه افت بیشتر نرخ دلاری زعفران را ندهد، باید توجه کرد که تاثیرپذیری زعفران از دلار عمدتا با تاخیر اتفاق می افتد. مثلا در تابستان امسال با وجود رشد قابل توجه دلار، زعفران عمدتا ثبات داشت تا جاییکه نرخ دلاری نگین تا 600 و پوشال تا 400 دلار افت کرد و بعد از آن خود را تا دو برابر افزایش داد.
- احتیاط بیشتر بازار: حتی با در نظر گرفتن نکته دوم، نباید تجربه اندوخته شده ناشی از دوره قبل جهش قیمت ها و جهش نرخ ارز را نادیده گرفت. در دور قبل، بسیاری از معامله گران ناآشنا، به خاطر غلبه هیجان و معاملات احساسی زیان قابل توجهی ( در بازار ارز و همچنین زعفران) متحمل شدند. به همین خاطر اکنون با ملاحظه بیشتری به اتفاقات بازار ارز واکنش نشان داده می شود تا درباره اهمیت و پایداری آن اطمینان حاصل شود.
جمع بندی: با توجه به این توضیحات ترسیم چشم اندازی روشن برای آینده نرخ زعفران متاثر از نرخ ارز آسان نیست؛ از یک سو بازار ارز همچنا دچار تلاطم است و از سوی دیگر، عوامل بنیادین و رفتاری بازار زعفران، قابلیت تحلیل پیش نگرانه ندارند.
با این حال، چنانچه فرض کنیم که نرخ های ریالی فعلی (مخصوصا پوشال) با توجه به شرایط کنونی (مداخله تعاون روستایی و …) در کف بنیادین خود قرار دارد و وابستگی تجار ایرانی به دلالان خارجی بیشتر از قبل نباشد (قدرت چانه زنی در حفظ قیمت دلاری کاهش نیابد) و نهایتا نرخ ارز در سطوح فعلی باثبات باشد، می توان انتظار رشد قیمت ها تا بازگشت به نرخ 750 و 1000 دلار را داشت.
جواد غیاثی/ دنیای زعفران
