در پاسخ به سوال یکی از همراهان در خصوص رابطه قیمت زعفران با دلار، تحلیل شد
چرا زعفران کاران، از رشد نرخ دلار، بی بهره می مانند؟
یکی از همراهان پرسیده است:
سلام شما که تحلیل میکنید و افزایش یا کاهش قیمت زعفران را به ساقط شدن پهباد آمریکایی ربط میدهید لطفا شفاف این سوال را در کانال پاسخ دهید چرا سال ۹۴ و ۹۵ که نرخ دلار ۳۴۰۰ تومن بود قیمت زعفران کیلویی ۶ تا ۷ میلیون تومن بود الان که نرخ دلار ۱۳۰۰۰ تومن شده زعفران ۱۰ تا ۱۱تومنه؟شاید واقعیات جای دیگری است!!!
در پاسخ:
1-اولا مطلب مورد اشاره در سوال ایشان، مربوط به تحلیل ارائه شده در خصوص نرخ ارز بوده است و یک تحلیل “کوتاه مدتی” است. ثانیا در ان تلاش می شد، مزیت های تحلیل بنیادین با یک مثال تشریح شود. به گونه ای که گفتیم، یک تحلیل بنیادینِ قوی در خصوص نرخ ارز، با یک اتفاق غیرقابل پیش بینی، دچار تزلزل نمی شود.
2-درباره تحولات “بلندمدت” قیمت زعفران در اثر تغییرات نرخ ارز، و اجحافی که از این محل به کشاورزان می شود، بارها و بارها نوشته ایم که در لینک های زیر قابل دریافت است. خلاصه آن این است که به خاطر رقابت منفی در صادرات و ناتوانی تجار در یافتن بازارهای جدید، با هر بار رشد نرخ ارز در کشور، قیمت صادراتی زعفران، به شدت افت می کند. به گونه ای که هر کیلوگرم زعفران صادراتی، از حدود 3 هزار دلار (قبل از شوک ارزی 90 و 91) به حدود 1500 دلاررسید و اکنون (بعد از شوک ارزی 97) به محدوده هزار دلار رسیده است. به همین خاطر، رابطه دلار-زعفران در بلندمدت به هیچ وجه یک به یک نیست.
گزارش ها و یادداشت های دنیای زعفران در این خصوص:
قیمت زعفران “صادراتی” ایران بی ربط به “دلار”؛ همه چیز به ریال!
افت نرخ پایه گمرکی زعفران؛ خبر تلخی که برای صادرکنندگان، خوشحال کننده است!
اعتراف به فاجعه بازاریابی زعفران/ مسئول بخش خصوصی: دلار دوبرابر شد؛ زعفران را نصف قیمت می فروشیم!!
*** البته نباید از توجه به این موضوع نیز غفلت شود که زعفران به صورت شبه انحصاری در ایران تولید می شود و قیمتِ جهانی آن مستقیما تابع قیمت در داخل است. لذا تحولات داخلی (مثل افت ارزش ریال) بر قیمت جهانی موثر است. این بر خلاف پسته است که یک قیمت جهانی دارد. با این حال، این موضوع به هیچ وجه ضعف بازاریابی و رقابت منفی تجار را توجیه نمی کند. بلکه در صورت استفاده درست از قدرت انحصاری، می توان شرایطی، بهتر از پسته را هم رقم زد.
3-در هر حال، در پاسخ صریح به این سوال، باید عرض شود که: اولا اگر نرخ صادراتی در همان محدوده 1500 دلار باقی می ماند، الان زعفران می توانست بیشتر از 18 میلیون تومان باشد. ثانیا، مقصر اصلی این پدیده (ناتوانی در حفظ قیمت صادراتی) تجاری هستند که محصول را ریالی ( و نه دلاری) صادر میکنند، ریسک پذیری هزینه برای بازاریابی ندارند و برای سود محدودی، محصول را به واسطه ها می فروشند. گلوگاه اصلی اینجاست. ثالثا، متضرر اصلی این فرآیند کشاورزان هستند که هزینه هایشان (کود، دستمزد، آب و …) با دلار تغییر میکند اما نرخ محصول، نه!
4-دنیای زعفران، یکی از مهمترین رسالت های خود را، رفع همین مسائل و مشکلات می داند، از طریقِ :توسعه معاملات در بورس و افزایش بازیگرانِ صنعت زعفران افزایش تحلیل پذیری و شفافیت در صنعت زعفران و البته ایجاد مطالبه گسترده از مسئولان (خصوصی و دولتی) بخش زعفران. طی همین یک سال گذشته، بارها تغییر لحن مسئولان را در مواجهه با انتقاداتِ گسترده دیده ایم.
