وعده تسهیل صدور مجوز صندوق کالایی کشاورزی؛ راه اندازی صندوق کالایی زعفران، به زودی؟

ابزار معاملاتی بعدی، روی زعفران چیست؟چه ویژگی هایی دارد و کی راه اندازی می شود؟

صندوق کالایی زعفران، به زودی؟

را راه اندازی ابزارهای معاملاتیِ گواهی سپرده، آتی و اختیار، اکنون نوبت به راه اندازی صندوق کالایی زعفران رسیده است. ابزاری که هم اکنون برای طلا وجود دارد و در بورس قابل معامله است. رئیس سازمان بورس، دیروز از تسهیل در اعطای مجوز صندوق های کالایی مبتنی بر کالاهای کشاورزی خبر داد. گفتنی است اواخر سال گذشته(1397)، میرزاپور، مدیر توسعه بازار فیزیکی بورس کالا در میزگرد تخصصی زعفران در مشهد از راه اندازی صندوق کالایی زعفران در آینده نزدیک خبر داده بود. پیشتر(پاییز 97)، شیرزاد، مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی از فعالیت صندوق زعفران تا ماه آینده خبر داده بود(اینجا)!. وی سرمایه این صندوق را ۵ هزار میلیارد تومان اعلام کرد که در گام نخست با هزار میلیارد تومان آغاز به کار خواهد کرد. او جزئیاتی درباره نحوه عملکرد این صندوق ارائه نکرد و مشخص نشد که صندوق مدنظر او با صندوق های کالایی بورس، چه شباهت ها و تفاوت هایی دارد. به هر حال که وعده این مسئول دولتی محقق نشد اما به نظر می رسد موضوع راه اندازی صندوق کالایی زعفران توسط بورس کالا، جدی است و به زودی راه اندازی می شود.

صندوق های کالایی، واحدهایی مالی هستند که ضمن سرمایه گذاری روی یک یا چند دارایی (با محوریت یک دارایی خاص)، امکان خرید و فروش واحدهای آنها در بورس برای معامله گران فراهم می شود. مثلا شما هم اکنون می توانید به جای خرید طلا از بازار، یک واحد از صندوق های سرمایه گذاری طلا را خریداری کرده و در صورت افزایش قیمت طلا از بازدهی آن استفاده کنید. این ابزار به زودی برای زعفران نیز ایجاد خواهد شد. در ادامه ضمن آشنایی بیشتر با صندوق های کالایی و ویژگی های آنها می توانید اظهارات مدیران سازمان بورس در خصوص این ابزار مالی را بخوانید.

به گزارش فارس، شاپور محمدی رییس سازمان بورس و اوراق بهادار، طی مراسم راه اندازی معاملات گواهی سپرده و قراردادهای آتی زیره سبز در بورس کالای ایران از تسهیل در روند صدور مجوز فعالیت صندوق‌های کالایی مبتنی بر کالاهای کشاورزی خبر داد.

با صندوق ها پول سرگردان بیشتری هدایت می شود

کارشناسان معتقدند با توسعه صندوق های کالایی در بازار سرمایه ضمن حمایت از کشاورزان و فعالان این حوزه، می توان بخشی از سرمایه های سرگردان جامعه را به سمت این صندوق ها هدایت کرد. فعالیت صندوق‌های کالایی در بازار سرمایه به گونه ای است که این صندوق‌ها، کالاها را تبدیل به دارایی استاندارد می‌کنند و کسانی که به دنبال یک بازار نظام‌مند برای سرمایه گذاری در حوزه کالا هستند، می‌توانند از این فرصت استفاده کنند. راه اندازی این ابزارهای مالی در حالی مورد توجه قرار گرفته که در بورس کالای ایران و اصولا در بورس‌های کالایی دنیا، علاوه بر انجام معاملات نقدی و استفاده از قراردادهای مشتقه مانند فیوچرز و آپشن(آتی و اختیار) بر روی خود دارایی ها، معمولا صندوق های کالایی وجود دارند که از طریق گواهی سپرده کالایی یا همان قبض انبار بر روی کالاها سرمایه گذاری می کنند و افراد می‌توانند با خرید واحدهای این صندوق ها بدون روبه رو شدن با مشکلات سرمایه گذاری فیزیکی کالاها، به راحتی از نوسان قیمت کالاها منتفع شوند.

شروع صندوق های کالایی از طلا، ادامه با زعفران

اتفاقی که از سال ۹۶ در بازار سرمایه افتاد و صندوق های سرمایه گذاری مبتنی بر طلا به منظور پاسخ گویی به تقاضای سرمایه‌گذاری روی طلا ایجاد شد. این صندوق ها اقدام به جمع آوری وجوه کرده و ضمن اعمال مدیریت حرفه ای بر آنها، عملکردشان توسط سازمان بورس و اوراق بهادار مورد نظارت قرار می‌گیرد. امروزه اما بحث صندوق های سرمایه گذاری کالایی از بازار طلا فراتر رفته و مقرر شده بازار محصولات کشاورزی نیز از این ابزار برای ایجاد رونق معاملات در بازار گواهی سپرده و قراردادهای مشتقه محصولاتی همچون زعفران و زیره کمک گیرد.

روند تکمیل زنجیره ابزارهای مالی

رییس سازمان بورس و اوراق بهادار طی مراسم راه اندازی معاملات گواهی سپرده و قراردادهای آتی زیره سبز گفت: روند تکمیل زنجیره ابزارهای مالی در بورس کالای ایران به این گونه است که در گام اول معاملات گواهی سپرده کالایی راه اندازی می شود و سپس معاملات قراردادهای آتی شروع به کار می‌کند. همچنین پس از تکمیل معاملات در بازار مشتقه با قرارداد اختیار معامله، صندوق‌های کالایی راه اندازی می‌شود که سازمان بورس با جدیت به دنبال تسهیل اخذ مجوز صندوق های کالایی به خصوص در حوزه کشاورزی است.

ارکان صندوق کالایی چیست؟

صندوق ها دارای مدیر، متولی و حسابرس هستند که از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار تایید شده و مجوزهای تاسیس و فعالیت را دریافت می کنند بنابراین مدیر و متولی صندوق معمولا از نهادهای مالی هستند که بعد از دریافت مجوز اقدام به جمع آوری وجوه کرده و بر روی طلا یا سایر دارایی هایی که در اساسنامه صندوق ها ذکر شده است، سرمایه گذاری می کنند.  

صندوق ها صرفا روی یک محصول سرمایه گذاری نمی کنند

به گفته کارشناسان، با توسعه این صندوق ها حجم قابل توجهی از سرمایه سرگردانی که در جامعه وجود دارد، وارد صندوق می شود. صندوق های کالایی محصولات کشاورزی صرفا روی یک محصول سرمایه گذاری نکرده و می توانند وجوه خود را محصولات متنوعی از این حوزه اعم از زعفران، زیره، ذرت و جو سرمایه گذاری کنند، لذا این صندوق ها به مراتب گزینه بهتری برای سرمایه گذاران به نسبت ورود آنها در بازار محصولات کشاورزی است که زمان تولید و برداشت مختلفی دارند. به این ترتیب از طریق ایجاد تنوع در تعداد محصولات در صندوق های کالایی مبتنی بر محصولات کشاورزی، ریسک تحمیلی بر صندوق که ناشی از فصلی بودن محصولات کشاورزی است، پوشش داده می‌شود.

انتشار روزانه پرتفو توسط صندوق ها

از سوی دیگر این صندوق ها به صورت روزانه پرتفوی سرمایه گذاری خود را منتشر کرده و روزانه اعلام می کنند که چه بخشی از دارایی های صندوق را در کدامیک از محصولات کشاورزی و ابزارهای مالی مرتبط با آن سرمایه گذاری کردند که این امر شفافیت قابل توجهی را برای سرمایه گذاران و خریداران واحدهای سرمایه گذاری این صندوق ارایه می دهد. علاوه بر آن، متولی و حسابرس بر فعالیت مدیر صندوق نظارت کرده و سازمان بورس هم بر روی NAV و قیمت های صندوق نظارت می کند؛ بنابراین از نظر شفافیت این صندوق ها جزو شفاف ترین نهادهای مالی هستند.

بی نیازی از درگیری با کالای فیزیکی

در همین ارتباط مدیرعامل تامین سرمایه تمدن در مورد اثرات راه اندازی صندوق های سرمایه گذاری کالایی در ایجاد رونق و نقدشوندگی معاملات انواع کالا و گواهی های سپرده کالایی گفت: بدون شک راه اندازی صندوق های مبتنی بر کالا در شرایط امروز بازار ما یک الزام مفید و اثربخش است که می توانند در حوزه های مختلف و روی کالاهای مختلف ایجاد شده و فعالیت کنند. محمودرضا خواجه نصیری افزود: با وجود این نهاد، سرمایه گذار وقتی وارد حوزه کسب سود از طریق مشارکت در خرید و فروش کالاهای کشاورزی شود، دیگر نیازی نیست با کالای فیزیکال درگیر باشد؛ بلکه می توان یک واحد از واحدهای سرمایه گذاری آن صندوق کالایی محصولات استراتژیک کشاورزی را خرید.

اهداف ایجاد صندوق ها

وی ادامه داد: صندوق های کالایی یا صندوق های سرمایه‌گذاری کالایی چندین هدف را دنبال می کنند، یکی از آن هدف ها این است که منابع مالی را از سوی افرادی که علاقه مند به سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی هستند، تجمیع می‌کند. در نتیجه این اقدام صرفه ای که ایجاد می‌شود قابلیت ورود به یک بخش خاص را دارد، حتی قابلیت تعیین قیمت برای یک بخش خاص را خواهد داشت. خواجه نصیری در بیان مزیت دیگر این صندوق ها اظهار کرد: یکی دیگر از این مزایا آن است که افرادی که حرفه ای نیستند و شاید فرصت کافی را برای این کار ندارند که خود مستقیما اوراق بهادار مبتنی بر کالاهای کشاورزی مثل گواهی سپرده گندم، زعفران، زیره و یا ذرت و جو، اوراق اختیار ذرت و جو و همچنین قراردادهای آتی زعفران و زیره را معامله کنند با خرید واحدهای صندوق های سرمایه‌گذاری کالایی دست به انجام این کار می‌زنند.