درباره نیاز صنعت زعفران به برندهای بزرگ و نحوه ثبت برند

رنج های صنعت زعفران از نبود برندهای معتبر

چگونه یک برند را در حوزه ی زعفران ثبت نماییم ؟

ایجاد شرکت بسته بندی، ایجاد مزرعه تولید زعفران ارگانیک برای صادرات به اروپا، ایجاد یک تیم و نام تجاری معتبر برای صادرات زعفران، ایجاد شرکت قوی تولید و توزیع زعفران در داخل، ایجاد رسانه یا تولید محتوا در حوزه زعفران، با ثبت یک برند یا همان علامت تجاری، بسیار بهتر و موثرتر خواهد بود. برند مظهر هویت و اعتبار شخیت های حقوقی است که می تواند یک کسب و کار را به موفقیت های بزرگ برساند. متاسفانه صنعت زعفران، از نبود برندهای بزرگ در حوزه های مختلف، رنج های بسیاری می برد و به این خاطر، آسیب های جدی به افراد مختلف در زنجیره تولید و بازاررسانی زعفران، وارد آمده است. به همین خاطر، در یکی از مجموعه مطالب “کسب و کار و سرمایه گذاری” دنیای زعفران، به موضوع برند یا همان علامت تجاری پرداخته ایم. اگر به فکر راه اندازی هر کسب و کاری، از کشاورزی حرفه ای تا صادرات، در حوزه زعفران هستید، خواندن این مطلب راجع به چیستی برند، محدودیت های ان و نحوه ثبت برند، را به شما توصیه می کنیم.

علامت تجاری چیست؟

در آغاز باید توجه داشت که «برند» اصطلاحی انگلیسی است و در نظام حقوقی ایران چنین عنوانی بکار نرفته است.در واقع، برای فهم قواعد و سازوکارهای حاکم بر ثبت یک برند دردر نظام حقوقی ایران باید به قوانین حاکم برثبت « علامت تجاری» مراجعه نمود.

ماده 1 قانون ثبت علایم تجاری و اختراعات مصوب 1 تیر ماه 1310 ، علامت تجاری را به شرح ذیل تعریف کرده است :

” علامت تجاری عبارت از هر قسم علامتی است اعم از نقش ، تصویر ، رقم ، حرف ، عبارت ، مهر ، لفاف و غیر آن که برای امتیاز و تشخیص محصول صنعتی ، تجاری یا فلاحتی اختیار می شود. ممکن است یک علامت تجاری برای تشخیص محصول جماعتی از زارعین یا ارباب صنعتی یا تجار و یا محصول یک شهر و یا یک ناحیه از مملکت اختیار شود. ”

به تعبیری دیگر ، علامت تجاری هر نشانه قابل رویتی است که قادر است کالاها و خدمات اشخاص را از یکدیگر متمایز سازد. تعریف حاضر گویای آنست که ، علامت تجاری لزوما یک یا چند کلمه نمی باشد بلکه  می‌تواند ازیک یا چند کلمه، حرف، عدد یا ترکیبی از آن‌ها تشکیل شود. فراتر از این، حتی می‌توان از شکل، نماد، اشکال سه بعدی، نمادهای صوتی و یا رنگ‌های مختلف به عنوان یک علامت تجاری بهره جست.

 بااین حال ، هر کلمه یا نمادی را نمی توان به عنوان علامت تجاری ثبت کرد و در این خصوص نیز محدودیت هایی وجود دارد.

چه محدودیت هایی بر انتخاب علامت تجاری حکمفرماست؟ایا می توان هر علامتی را ثبت نمود؟

مواد 30 و 32 قانون ثبت علائم مصوب 1386 محدودیت هایی را در این خصوص مقرر کرده است. بر اساس بند الف و ب ماده 30 قانون ثبت علائم مصوب 1386 ، تنها ثبت علائمی پذیرفته می شود که قابل روئت باشند و ثبت علائم تجاری صوتی ، بوها یا طعم های مختلف و هر گونه علائم غیر قابل روئت پذیرفته نیست.

7 موردی که نمی تواند به عنوان برند ثبت شود

همچنین ، بر اساس ماده ی 32 قانون مزبور علامت در موارد زیر قابل ثبت نیست:

الف) نتواند کالاها یا خدمات یک موسسه را از کالاها و خدمات موسسه ی دیگر متمایز سازد.

ب) خلاف موازین شرعی یا نظم عمومی یا اخلاق حسنه باشد. (علائمی که به عنوان علامت تجارتی به کار می رود یا یکی از اجزای علامت تجارتی را تشکیل می دهد،به هیچ وقت نمی تواند بر خلاف ضوابط اسلامی باشد).

ج) مراکز تجاری یا عمومی را به ویژه در مورد مبدا جغرافیایی کالاها یا خدمات یا خصوصیات آن ها گمراه کند.

د) عین یا تقلید نشان نظامی ، پرچم ، یا سایر نشان های مملکتی یا نام یا نام اختصاری یا حروف اول یک نام یا نشان رسمی متعلق به کشور ،سازمان های بین الدولی یا سازمان هایی که تحت کنوانسیون های بین المللی تاسیس شده اند بوده یا موارد مذکور یکی از اجزای آن علامت باشد، مگر آن که توسط مقام صلاحیت­دار کشور مربوط یا سازمان ذی ربط اجازه ی استفاده از آن صادر شود.

ه- عین یا به طرز گمراه کننده ای شبیه یا ترجمه ی یک علامت یا نام تجاری باشد که برای همان کالاها یا خدمات مشابه متعلق به موسسه ی دیگری در ایران معروف است.

و- عین یا شبیه آن قبلا برای خدمات غیر مشابه ثبت و معروف شده باشد مشروط بر آن که عرفاَ میان استفاده از علامت و مالک علاکت معروف ارتباط وجود داشته و ثبت آن به منافع مالک قبلی لطمه وارد سازد.

ز- عین علامتی باشد که قبلاَ به نام مالک دیگری ثبت شده و یا تاریخ تقاضای ثبت آن مقدم یا دارای حق تقدم برای همان کالا و خدمات و یا برای کالا و خدماتی است که به لحاظ ارتباط و شباهت موجب فریب و گمراهی شود.

این محدودیت ها را هم در نظر داشته باشید

علاوه بر موارد مزبور، محدودیت های دیگری را نیز می توان برشمرد:

•علامتی که که قبلاً به نام مالک دیگری ثبت شده است، یا مشابه آنست ، قابل ثبت نیست.

•اسم یا عنوانی که ماهیت یا طریقه استفاده ازآن برخلاف موازین شرعی یا نظم عمومی یا اخلاق حسنه جامعه باشد، نیز قابل ثبت نیست.

•علائم گمراه کننده و فریب دهنده نیز قابل ثبت نیستند. منظور علامت‌هایی است که مصرف‌کننده را نسبت به ماهیت، کیفیت یا مبداء جغرافیایی محصول گمراه می‌کند یا فریب می‌دهد.

•واژه‌های عام و توصیف کننده نیز اصولا قابل ثبت نیستند.

و اما چگونه یک علامت تجاری در حوزه ی زعفران را ثبت نماییم؟

باید توجه داشت که قواعد حاکم بر ثبت علامت تجاری عام الشمول است و فارغ از نوع محصول این قواعد اعمال خواهد شد.لذا ، همان قواعدی که بر شیوه ی ثبت علامت تجاری در سایر حوزه ها اعمال می شود ، در خصوص زعفران نیز حاکم خواهد بود.

مراجعه به پایگاه اداره مالکیت صنعتی

متولی ثبت علامت در ایران اداره مالکیت صنعتی است که از طریق وبگاه خود و به صورت آنلاین اقدام به ثبت علامت می نماید. اگرچه این فرایند به صورت آنلاین انجام می شود اما باید در نظر داشت که ثبت علامت پروسه ای اداری-حقوقی است که مستلزم  صرف زمان و هزینه است.  برای ثبت علامت تجاری باید به پایگاه اینترنتی این اداره به نشانی (www.iripo.ssaa.ir) مراجعه کرد.دراین سامانه ، متقاضی مکلف است اطلاعاتی از قبیل موارد ذیل را تکمیل نماید: انتخاب نوع اظهارنامه ، درج مشخصات مالک ، بارگذاری مدارک ، بازبینی اطلاعات و سپس تأیید آن ، واریز هزینه اولیه ثبت از طریق اینترنتی ، دریافت شماره اظهارنامه و…  . پس ازتکمیل درخواست ثبت علامت ، اداره مالکیت صنعتی علامت درخواستی را مورد بررسی قرار می‌دهد و چنانچه این علامت قبلا به ثبت نرسیده باشد و همچنین مغایرتی  با قوانین نداشته باشد آنرا برای متقاضی به ثبت خواهد رساند.علامت را می‌توان به نام شخص حقیقی یا حقوقی به ثبت رساند.

حوزه فعالیت را دقیقا مشخص کنید

یکی از موضوعات حایزاهمیت در این روند، تعیین حوزه ی فعالیت است. به عبارتی ساده تر، در هنگام ثبت باید صریحا مشخص ساخت که این علامت چه خدمات یا کالایی را تحت پوشش قرار خواهد داد و پس از ثبت نیز قوانین ، صرفا در همین حوزه و چارچوب علامت را مورد حمایت قرارخواهند داد و در سایر حوزه ها مالک علامت حقی نخواهد داشت.

باید مجوز هم داشته باشید

لازم به توضیح است ، برای ثبت علامت تجاری فارسی باید مجوزی مبنی بر فعالیت مرتبط با آن نام تجاری ارائه نمود  و برای ثبت برندهای لاتین علاوه بر داشتن مجوز فعالیت مرتبط ، باید کارت بازرگانی ارائه کرد.البته ، برای حمایت بین المللی از علامت تجاری نخست باید آن را در کشور مبدأ ثبت نمود و سپس از طریق معاهده مادرید آن را ثبت کرد تا در کشورهای عضو معاهده ، که بیش از 80 کشور را در برمی گیرد ، نیز از حمایت قانونی بهره مند گردد.

علامت ثبت شده تا چه زمانی معتبر خواهد بود؟

باید توجه داشت که علامت ثبت شده اعتباری ابدی نخواهد داشت و تداوم اعتبار آن منوط به تمدید آن خواهد بود. در واقع پس از ثبت، علامت برای یک دوره زمانی ده ساله از تاریخ ثبت اظهارنامه به شخص ثبت کننده تعلق خواهد داشت و پس از اتمام این دوره اگر اشخاص مایل به تداوم استفاده از این علامت باشند می‌توانند با پرداخت هزینه علامت را تمدید نمایند. درصورت عدم تمدید، مالکیت شخص بر علامت از بین می رود و دیگران قادر خواهند بود که این علامت را برای خود به ثبت رسانند.

ثبت یک علامت تجاری چه امتیازاتی را به همراه خواهد داشت؟

ثبت یک علامت تجاری همزمان پیامدهای اقتصادی و حقوقی متعددی را به ارمغان می آورد. از منظر حقوقی، ثبت کننده ی یک علامت مالک انحصاری آن می باشد و حق استفاده ی از آن منحصرا به وی تعلق خواهد داشت. استفاده ی از این علامت توسط سایراشخاص بدون مجوز قانونی عملی غیرقانونی خواهد بود و می تواند منتهی به پرداخت خسارت به مالک به خاطر سوء استفاده شود.