روایت یک صادرکننده نمونه از رقابت منفی بین صادرکنندگان زعفران و تبعات آن

با اشاره به وجود 150 صادرکننده زعفران؛

روایت یک صادرکننده نمونه از رقابت منفی بین صادرکنندگان زعفران و تبعات آن

صباغ زاده، صادرکننده نمونه زعفران گفت: صادرکنندگان همواره با این مشکل مواجه بودند که هیچ اتحادیه‌ای تا کنون از عهده نظم بخشیدن به صادرات زعفران بر نیامده بود. بیش از ۱۵۰ صادرکننده در کشور وجود دارد، اما تعداد صادرکنندگان عمده بسیار کم است؛ از این رو به وحدت رویه رسیدن این صادرکنندگان امر بسیار مشکلی است و با یکدیگر رقابت منفی دارند. این رقابت منفی موجب می‌شود که ثبات قیمتی در بازار ایجاد نشود؛ به عنوان مثال، سال گذشته زعفران به قیمت ۱۱۰۰ یورو فروخته می‌شد و پیش از فصل برداشت، قیمت به کمتر از ۵۰۰ یورو رسید.

به گزارش کالاخبر، صباغ زاده در بخشی از یک مصاحبه مفصل در پاسخ به این سوال که “شما صادرکننده نمونه زعفران هستید و با وجود همه مشکلات مطرح شده آیا می توان از طریق بورس کالا به صادرات منسجم و برندسازی زعفران در سطح جهان پرداخت؟” گفت:

صادرکنندگان همواره با این مشکل مواجه بودند که هیچ اتحادیه‌ای تا کنون از عهده نظم بخشیدن به صادرات زعفران بر نیامده بود. بیش از ۱۵۰ صادرکننده در کشور وجود دارد، اما تعداد صادرکنندگان عمده بسیار کم است؛ از این رو به وحدت رویه رسیدن این صادرکنندگان امر بسیار مشکلی است و با یکدیگر رقابت منفی دارند. این رقابت منفی موجب می‌شود که ثبات قیمتی در بازار ایجاد نشود؛ به عنوان مثال، سال گذشته زعفران به قیمت ۱۱۰۰ یورو فروخته می‌شد و پیش از فصل برداشت، قیمت به کمتر از ۵۰۰ یورو رسید. این در حالی است که قیمت برای مشتری خارجی تفاوتی ندارد، اما رقابت منفی بین صادرکنندگان موجب شده بود که شاهد این افت قیمتی باشیم. چرا که برخی از صادرکنندگان قیمت تمام شده داخلی را با ارز مقایسه می‌کنند؛ به عبارتی دیگر اگر نرخ یورو در داخل کشور افزایش قیمت داشته باشد، صادرکنندگان زعفران را با قیمت کمتری صادر می‌کنند. این موضوع و نبود ثبات قیمت موجب می‌شود که خریداران خارجی نسبت به بازار ایران بی‌اعتماد شوند. به این ترتیب علاقه‌مند بودیم که معاملات زعفران به بازار متشکل و قانونمند بورس کالای ایران وارد شود تا به ثبات قیمتی نزدیک شویم.

وی افزود: سیستم صادراتی در کشور ما همواره با مشکل مواجه بوده و مدیریت نشده است؛ امروزه هر کسی می‌تواند با هر میزان از توانایی به صادرات زعفران بپردازد و صادرکننگان درجه‌بندی نشده‌اند. در حال حاضر، صادرکنندگانی وجود دارند که به صورت فله محصول را صادر می‌کنند و عده‌ای فعال اقتصادی نیز هستند که با تعداد کارگران بیشتر زعفران را با برندسازی کرده و صادر می‌کنند. بین این دو دسته از صادرکنندگان تفاوت زیادی وجود دارد و باید به درجه‌بندی آنها پرداخت تا صادرات به شکل مناسب‌تری انجام شود.

مزایای نگهداری محصول در انبار بورسی

وی در بخش دیگری از این مصاحبه در تشریح مزایای بورس گفت: کشاورزان در گذشته برای نگهداری محصولات خود نیز با مشکلات بسیاری مواجه بودند؛ چراکه طلای سرخ محصولی گرانبها است و کشاورزان مجبور هستند که برای جلوگیری از سرقت ثروت خود، آنها را در منزل نگهداری کنند که با گذر زمان کیفیت محصول کاهش می‌یابد. اما وقتی زعفران در انبارهای بورس کالا که استانداردهای مشخصی دارندن نگهداری شود،  کیفیت آن حفظ می‌شود؛ از سوی دیگر،  از آنجا که کیفیت محصولات جهت صادرات از اهمیت بسیاری برخوردار است، این امکان نیز ایجاد خواهد شد که خدمات مشخصی به صادرکنندگان ارائه شود. در این زمینه به دلیل آنکه کیفیت محصول هر کشاورز متفاوت است، صادرکننده هنگام خرید محصول از کشاورز باید تمام محصول را آزمایش و درجه بندی کند اما محصولی که در انبارهای بورس کالا پذیرفته می‌شود، آزمایش و درجه‌بندی شده و به صورت آماده در اختیار صادرکننده قرار داده می‌شود. علاوه بر این، صادرکننده می‌تواند از بانک زعفران این انبارها تسهیلات دریافت و با شرایط مشخصی بهای آن را پرداخت کند.

کشاورزان فقط ار گواهی سپرده استقبال کردند

از سوی دیگر، معاملات آتی زعفران نیز در حال انجام است که به کشاورز کمک خواهد کرد تا محصول خود را حتی قبل از برداشت با قیمت مناسبی به فروش برساند؛ از سوی دیگر، افرادی که قصد سرمایه‌گذاری روی محصول زعفران دارند، قادر خواهند بود که از ابزارهای نوین معاملاتی در خصوص این کالای گرانبها استفاده کنند و از طریق معاملات آتی ریسک معاملات خود را پوشش دهند. هرچند تمام الگوی طراحی شده به صورت کامل اجرایی نشده است، اما تاکنون توانسته رضایت فعالان این بازار را جلب کند که با پیگیری این اقدامات در بورس کالا می‌توان به ثبات قیمتی رسید و تلاش کرد که در سطح بین‌المللی تعیین‌کننده قیمت جهانی بوده و همچنین، می‌توان از متضرر شدن کشاورز و صادرکننده جلوگیری کرد. همچنین از جمله محدودیت هایی که در این زمینه وجود داشت، این بود که معاملات آتی از جمله ابزارهای پیشرفته مالی بوده و استفاده از آن، نیازمند آموزش‌های بسیار زیاد است؛ بنابراین، بیشتر کشاورزان نتوانستند مستقیما وارد معاملات آتی شوند و آنها بیشتر از گواهی سپرده کالایی استفاده می‌کنند که استقبال نیز از این ابزار بالا است. از این رو، زیرساخت ها هنوز نیاز به تکمیل دارد و نیاز به اطلاع رسانی و فرهنگ‌سازی بیشتری نیز وجود دارد.