چند سوال ساده درباره اوسک زعفران
ماجرای اوسک زعفران یا همان سازمان جهانی مدیریت زعفران، این روزها بیشتر از قبل داغ است. مخصوصا هفته قبل وقتی آقای مصطفوی(مدیرعامل زعفران طلای سرخ ایرانیان و مطرح کننده ایده اوسک) ایده اوسک را در حضور رئیس جمهور مطرح کرد و پرزیدنت روحانی نیز از این ایده حمایت کرد، توجهات به اوسک بیشتر شد. در خصوص حمایت رئیس جمهور از اوسک زعفران اینجا بیشتر بخوانید:
حمایت رئیس جمهور از سازمان جهانی مدیریت زعفران + افتتاح و رونمایی چند طرح
در خصوص این ایده خاص، سوالات و ابهامات زیادی مطرح است اما در اینجا از آقای مصطفوی، چند سوال مهم را مطرح میکنیم. اگر این موارد برطرف شود، مابقی هم احتمالا قابل رفع است.
می گویید با اوسک زعفران همه تولیدکنندگان زعفران در سطح جهان را گرد هم جمع کنیم و بازار زعفران را مدیریت کنیم.
سوال: آیا توانسته اید فعالان بازار داخلی را گرد هم جمع کنید؟ آیا با همکاران خود در تربت حیدریه و و همسایگان دیوار به دیوار در شهرک صنعتی توس مشهد به تفاهم و تعامل رسیده اید که می خواهید مدیریت جهانی را به دست بگیرید؟ مگر از تشکل های فعلی (اتحادیه ها و شورای ملی) آبی گرم شده که با عوض کردن اسم، معجزه شود؟
می گویید اوسک زعفران شبیه اوپک است و بازار را مدیریت می کند؟
سوال: چه شباهتی بین ساختار بازار نفت و ساختار بازار زعفران وجود دارد. نفت در اکثر کشورها(حداقل کشورهای عضو اوپک) یک کالای حاکمیتی و دولتی است. یعنی دولت ها مستقیما امکان اعمال نفوذ و قدرت را دارند. مهمترین ابزار اوپک هم، کنترل میران تولید و تاثیرگذاری بر قیمت از این طریق است. اما در خصوص زعفران، حکومت ها (حتی در اقتصاد دولتی ایران) تقریبا دخالتی ندارند و ابزاری هم برای کنترل و تنظیم گری ندارند. در خصوص سایر کشورها که اوضاع بدتر است و ممکن است دولتها اصلا نمی دانند که زعفران چیست؟
اوسک یک تشکل بخش خصوصی است؟
شاید گفته شود که اوسک یک تشکل بخش خصوصی است. صحیح. اما بازیگران چه کسانی هستند؟ شما چگونه می خواهید دلالان در دوبی و ترکیه و حتی شرکت های متعدد در اسپانیا را دور یک میز جمع کنید و درباره مدیریت بازار صحبت کنید؟ اگر ابزار حاکمیتی نباشد، چه ابزاری وجود خواهد داشت؟ حتی درباره اوپک که کافی است وزرای نفت 13 کشور دور هم جمع شوند و تصمیم بگیرند، بسیاری معتقدند که این سازمان بعد از چندین دهه به اهداف خود نرسیده و شکست خورده است. حالا چگونه می توان هزاران تولیدکننده و صدها دلال و شرکت و تاجر را دور یک میز نشاند و به تصمیم و اقدام رسید؟
حتی اگر ادعا شود که یک نفوذ گسترده بین المللی وجود دارد و یک عصای موسی هست که همه موانع را کنار میزند، اینجا سوال قبلی پیش می آید؟ عمده بازیگران زعفران در ایران و در همسایگی شما در مشهد و تربت هستند. نقدا همین بازیگران را در یک تشکل جمع کنید و یک قدم اجرایی بردارید. تا برسیم به مدیریت جهانی! اگر قرار است اوسک یک تشکل بخش خصوصی باشد، گردهمآیی از طریق تشکل ها ممکن است. مثلا اتحادیه های مربوطه در ایران و افغانستان و هند و اسپانیا و مراکش و … یک اتحادیه جهانی تشکیل داده و ساختاری تعریف کنند. اما وقتی در ایران که قرار است پیشتاز این ماجرا باشد، یک اتحادیه یا تشکل کارامد وجود ندارد، چه انتظاری است که سایرین همراهی کنند؟
تکمله: زعفران کاران از اسم های جدید و بازی های رسانه ای خسته اند. برخی دلسوزان هم نگران اند که نکند ماجرای تشکل جدید، یک موضوع شخصی است و نه ملی! صندوق توسعه صادرات زعفران را یادمان هست که چه شد…
نهایتا؛ اولین گام در ایجاد یک نهاد یا تشکل جدید، ایجاد مفاهمه و همگرایی است. برای ایجاد مفاهمه نیزلازم است ابهامات و سوالات برطرف شود. لذا بهتر است به جای استفاده از واژه های دهان پرکن و خاص، درباره قدم های اجرایی صریح صحبت کنیم. درباره مشکلات و راهکارها و درباره انگیزه ها و چشم اندازها. تا زمانی که بتوانیم همراه و همفکر و همدل باشیم.
پی نوشت: ابهامات و سوالات در خصوص اوسک، به معنی نقد سایر اقدامات مبدعان این طرح و آقای مصطفوی نیست. اقدامات ایشان در حوزه انبارهای بورس زعفران، صندوق زعفران، کشاورزی قراردادی، موزه زعفران و مخصوصا سامانه اصالت سنجی زعفران قابل تقدیر است اما اوسک، تا اینجا، چیزی جز یک واژه بی معنا نبوده است.
پی نوشت2: طبیعتا آنچه نوشته شد، نظر دنیای زعفران بوده است و هدف اولیه از طرح این انتقادات و ابهامات، بازکردن فضای گفتگو و تامل و بحث کارشناسی در خصوص موضوع مورد بحث است. لذا خوشحال خواهیم شد، پاسخ سوالات را برای ما ارسال کنید تا همینجا به اشتراک گذاشته و بحث شود.
