بازیگر دولتی صنعت زعفران در گردهمایی اتحادیه ها و اصناف زعفرانی مطرح کرد:
عارضه های 7 گانه صنعت زعفران
شیرزاد: معضل اساسی زعفران، تجارت غیرحرفه ای است
مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران که آخرین بار در آذرماه گذشته (هنگام افت قابل توجه قیمت زعفران) با حضور فعال در صحنه رسانه ای صنعت زعفران از ورود مجدد این سازمان و حمایت از قیمت ها خبر داده بود، اکنون پس از حدود 6 ماه در جمع اتحادیه های ملی و استانی زعفران حضور یافت و به توصیف وضعیت بازار و عارضه یابی این صنعت پرداخت. گفتنی است این سازمان در آن زمان بر حمایت از قیمت زعفران در کانال 8 میلیون تومان (برای پوشال) تاکید کرده بود. این سازمان بعد از افت شدید قیمت ها در نیمه دوم سال 96 حدود 70 تن زعفران را در سال 97 خرید تضمینی کرد و عمده ان را در بورس (تالار فیزیکی بورس کالا) عرضه کرد. شیرزاد که سازمان متبوعش مهمترین نهاد دولتی مرتبط با زعفران محسوب می شود، توضیحی درباره مداخله در بازار و یا وضعیت خرید تضمینی در سال قبل ارائه نکرد اما افت قیمت در فصل برداشت و قیمتکذاری غیرمنصفانه را جزو مسائل و عارضه های این صنعت برشمرد. طبیعتا در صورت افت قبال توجه قیمت زعفران، باید منتظر ورود مجدد این سازمان دولتی و تعاونی ها و اتحادیه های زیرمجموعه باشیم. در ادامه اهم اظهارات شیرزاد را می خوانیم.
به گزارش پایگاه خبری سازمان تعاون روستایی، شیرزاد مدیرعامل و رئیس هیئت مدیره سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران در اولین گردهمایی فعالان اتحادیه‌های ملی و استانی زعفران در کشور گفت: سال گذشته با مداخله گری هدفمند سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران، میزان ۶۸ تن زعفران را در بورس کالا عرضه کردیم که بالاترین رکورد در طول فروش بورسی زعفران کشور محسوب شده و برای نخستین بار توانستیم با ایجاد انگیزه سود و جذابیتهای بورسی فعالان بازار سرمایه را هم به بازار مدرن بورسی زعفران راهبری نماییم که این پدیده در طول تاریخ کشاورزی ایران با این حجم معاملات و خرید و فروش کم سابقه بوده است.
تولید زعفران در تمام استان های کشور
وی گفت: براساس اطلاعات آماری سازمان مرکزی تعاون روستایی، درحدود ۹۷ هزار هکتار از اراضی کشاورزی کشور با نظام بهره برداری خرده پایی و عمدتا” بصورت کشت آبی به زراعت زعفران اختصاص دارد. این محصول تحقیقا” در تمامی استانهای کشور (هر چند به مقدار‌اندک) تولید می‌شود اما حدود ۹۲ هزار هکتار سطح زیر کشت این محصول در استانهای خراسان رضوی، جنوبی و شمالی قرار دارد.
رشد ملایم عمکرد در سطح زعفران در 10 سال اخیر
دکتر شیرزاد با اشاره به اینکه عملکرد در هکتار زعفران طی ۱۰ سال اخیر تقریبا دارای رشد ملایمی بوده و میانگین عملکرد برای کل کشور (در ۹ استان برتر) معادل ۳۸۹ کیلوگرم و برای سه استان فوق‌الذکر نیز ۲۰ درصد بیشتر بوده استتصریح کرد: در ۹۵ درصد مناطق زیر کشت زعفران، برداشت این محصول به صورت دستی و غیر مکانیزه انجام می‌گیرد و صادرات این محصول در بسته‌بندی‌های بالاتر از ۳۰ گرمی در سال ۹۵ بالغ بر ۲۱۰تن و به ارزش ۲۷۸ میلیون دلار بوده است این روند در سال‌های ۹۷-۹۶ رشد داشته و به بیش از ۳۵۰ میلیون دلار بالغ شده است.
عارضه های 7 گانه زعفران
این مقام مسئول درباره ویژگی‌های تاریخی و اوضاع بازار زعفران ادامه داد: تیپولوژی بازار زعفران در ایران مبتنی بر خرده فروشی سنتی است بنابراین وجود عارضه‌هایی نظیر عدم شفافیت قیمت، پایین آمدن قیمت‌ها در زمان برداشت، فقدان حضور شرکتهای توانمند صادرات محور و هولدینگهای تجاری تخصصی، فقدان تامین‌کنندگان مالی و کارگزاران بورسی، حضور زعفران غیر استاندارد و فاقد گواهی بهداشتی با برند نا مشخص، معاملات غیر شفاف، کشف قیمت غیر منصفانه در این بازار کاملا بدیهی به نظر می‌رسد.
سهم 72 درصدی ایران در تامین نیازهای بازار جهانی
مدیر عامل سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران اضافه کرد: این در حالیست که طی ۷ سال گذشته ایران به تنهایی بیش از ۹۶ درصد از نیاز جهانی به محصولات زعفران را تولید نموده و سهم زعفران ایران درتامین نیاز بازار جهانی حدود ۷۲ درصد است اما نکته حائز اهمیت اینجاست که همه مسائل زعفران در تولید خلاصه نمی‌شود ومتاسفانه ایران با داشتن جایگاه مناسب در تولید این محصول، تاکنون نتوانسته به موقعیت مناسبی در ابعاد بازارهای جهانی دست یابد.
علت اصلی مشکلات تجارت غیرحرفه ای
دکتر شیرزاد همچنین گفت: عمده‌ترین دلیل این نقیصه هم آنست که صادرات محصول زعفران ایران به کشورهای هدف بدون رعایت اصول حرفه‌ای تجارت، اغلب به شکل فله، فاقد برندینگ و بصورت زعفران رشته‌ای انجام می‌گیرد.
وی ضمن برشمردن ضعف در بنیان‌های پایه تئوریک تولیدی-تجاری زعفران در راستای ریشه یابی عملکرد ناموفق سیاست گذاری‌های اقتصادی زنجیره ارزش زعفران در ایران افزود: مشکل ما این است که طی ۲۰سال اخیر همواره شرکا تجاری ایران، ترکیب ثابتی نداشته و حلقه بازرگانی خارجی ایران به واسطه نداشتن یک نظام بازاریابی و بازارشناسی کارآمد، توان معرفی و عرضه مطمئن این محصول به بازارهای جدید را نداشته است.
اقدامات تعاون روستایی برای بهبود ساختار زعفران
رییس هیات مدیره سازمان در پایان خاطر نشان کرد: اخیرا سازمان مرکزی تعاون روستایی تلاش نموده تا با مداخله گری هدفمند در زنجیره ارزش زعفران شامل گروه‌های مختلف از جمله کشاورزان، خریداران گل زعفران، شرکتهای فرآوری داخلی و خارجی، خریداران، شبکه عمده فروشی داخلی و خارجی و مجموعه‌ای از تشکل‌ها شامل اتحادیه صادرکنندگان، فروشندگان، صادر کنندگان گیاهان دارویی را با یکدیگر همراه و هماهنگ سازد، ترجیحات و انتظارات بازاری را کشف و به همه القا کند که حجم بالای تولید به معنای تعیین کنندگی قیمت در بازارهای جهانی نیست. از طرفی، ما در کنار حلقه تولید، حلقه بازار، حلقه تبدیل و تکمیل و فرآوری، نیاز به حلقه تحقیق و توسعه و آموزش مستمر داریم.
