انتقادات از تغییر مصوبه خرید حمایتی زعفران ادامه دارد
صدای امام جمعه تایباد هم درآمد
تغییر مصوبه خرید حمایتی زعفران مهمترین خبری بود که از اوایل اذرماه در فضای صنعت زعفران پیچید و تاثیر مهمی بر افت قیمت این محصول داشت. نه تنها تغییر این مصوبه اثر منفی بدی داشته است، بلکه کشاورزان نگرانی دیگری هم دارند و ان این است که این مصوبه عطف به ماسبق شود. موضوعی که به اعتقاد بسیاری شرعا و قانونا اشکال دارد.
اقدام غیر قانونی وزارت جهاد کشاورزی
به گزارش مهر در خصوص تغییر مصوبه خرید حمایتی زعفران علیجان سالاریان، مشاور و کارشناس فنی امور پژوهشی، آموزش و ترویج پژوهشکده زعفران دانشگاه تربت حیدریه درباره تغییر شرایط خرید حمایتی زعفران گفت: بر مبنای استاندارد ملی ۲-۲۵۹، مبنای استاندارد کروسین (عامل رنگ) برای زعفران نگین ممتاز درجه ۱، مقدار عددی ۲۲۰ هست و مبنای دستورالعمل خرید حمایتی دولت همچون سنوات گذشته بر اساس قانون، باید استاندارد ملی ایران باشد اما متأسفانه به هر دلیل غیر قانونی و خلاف قوانین و ضوابط بیع، دستورالعمل خرید از سوی وزیر جهاد کشاورزی با مشورت کار گروه مربوطه، تغییر کرده و با یک کار غیرکارشناسی و خلاف قانون، مبنای کروسین ۲۹۰ برای نگین ممتاز درجه ۱ اعلام می‌شود در حالی که در مطالعه جامعه آماری زعفران خریداری شده با این میزان کروسین خیلی کم بوده و عملاً بسیاری از زعفران‌های خریداری شده از رنج نگین درجه ۱ خارج می‌شود.
این اقدام ظلم آشکار و غیرکارشناسی است
سالاریان این اقدام را ظلم آشکار به کشاورز و زعفران‌کار دانست و بیان کرد: از طرفی، این تصمیمات غیرکارشناسی باعث ریزش قیمت‌های نگین درجه ۱ به دامنه قیمتی ۲۵ تا ۲۸ میلیون تومان در بازار رایج شده که باید پرسید آیا این نتیجه خرید حمایتی است یا همسویی با مافیای زعفران؟
وی تصریح کرد: کاملأ مشهود است که متأسفانه مشورت خوبی به وزیر جهاد کشاورزی داده نمی‌شود و یا افرادی ناآگاه از قوانین از جمله استاندارد ملی ایران، در این زمینه نقش مشاور را بازی می‌کنند؛ به نظر می‌رسد دست نفوذی‌های مافیای زعفران در این تصمیمات دخیل باشد.
وی اضافه کرد: به‌طور قطع رعایت قانون و تصمیمات سازنده و درست، باعث بهبود قیمت‌ها خواهد شد.
عدم همراهی شورای ملی زعفران با زعفران‌کاران
در این رابطه، مدیر جهاد کشاورزی تربت حیدریه نیز به خبرنگار مهر گفت: پیش‌بینی می‌شود امسال از مزارع این شهرستان نزدیک به ۲۰ تن زعفران خشک برداشت شود.
محمدی در خصوص تجمع اخیر زعفران‌کاران شهرستان تربت حیدریه، بیان کرد: علت تجمع زعفران‌کاران، قیمت زعفران بوده است، هرچند قبل از شروع فصل برداشت، شورای ملی زعفران، اتحادیه زعفران‌کاران و تجار، جلساتی با نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی برگزار شد که مقرر شد محصول زعفران با قیمت بالا خریداری شود که در ادامه، شورای ملی زعفران و تجار همراهی نکردند.
وی بیان کرد: اگر چه قرار نبود بخش دولتی در سال جاری برای خرید محصول زعفران وارد شود اما اخیرأ پیگیری‌هایی از سوی استانداری و سازمان جهاد کشاورزی صورت گرفته است تا مانند سال گذشته، خرید حمایتی صورت گیرد البته نه به قیمتی که ابتدا اعلام شده است.
مدیر جهاد کشاورزی تربت حیدریه تأکید کرد: از آغاز اجرای طرح خرید حمایتی زعفران توسط این اداره، بابت خرید ۲.۵ تن زعفران، مبلغ پنج میلیارد تومان به کشاورزان پرداخت شد که این رقم بابت علی‌الحساب ۳۰ درصد مبلغ کل زعفران خریداری شده، است.
عمده شهرهای خراسان رضوی، سطح زیر کشت زعفران دارند و اقتصاد و معیشت بخش زیادی از کشاورزان این استان وابسته به محصول زعفران و عایدات ناشی از فروش آن است، شهرستان‌های تربت جام و تایباد که شهرستان‌هایی مرزی و محروم محسوب می‌شوند نیز درگیر بازار نابسامان زعفران است.
بُهت کشاورزان از تغییر شرایط خرید حمایتی
یک کشاورز تربت جامی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، ضمن ابراز تعجب و ناراحتی از تصمیم وزیر جهاد کشاورزی گفت: به داد کشاورز برسید؛ زعفران مردم را طبق قیمتی که اعلام کرده بودند، تحویل گرفتند و حالا بعد از چند هفته خلف وعده می‌کنند و قیمت را پایین‌تر از آنچه ابلاغ شده، محاسبه می‌کنند در حالی که اگر بازار زعفران ایران و بازار جهانی رشد قیمت داشت، آیا تعاونی روستایی قیمت را افزایش می‌داد یا مابه‌التفاوت آن را به کشاورز بازمی‌گرداند؟
شهنازی، کشاورز دیگر تربت جامی است که به خبرنگار مهر می‌گوید: کشاورزان منطقه تایباد، تربت جام، باخرز و صالح‌آباد بیشترین تولید محصول زعفران و با بهترین کیفیت را با زحمت و تلاش شبانه‌روزی دارند و زیر بار هزینه‌های زیاد تولید این محصول کمر خم کردند، آیا آنها که باعث اشتغال هزاران ساعت کار برای افراد بیکار و نیازمند شغل شدند، مستحق حمایت نیستند؟
وی افزود: طرح خرید حمایتی خوب است به شرط آن‌که درصد قابل ملاحظه‌ای از قیمت محصول در اختیار کشاورز قرار گیرد تا تولید کننده بتواند هزینه برداشت محصول را پرداخت کند؛ انتظار می‌رود جهاد کشاورزی واقعیت موجود را درک کند تا بیشتر از این زعفران‌کاران عزیز شرمنده کارگران و اطرافیان خود نباشند.
نگرانی از اینکه دستور وزیر عطف به ماسبق شود
اوضاع در شهرستان تایباد نیز همینطور است، شهرستانی که کشاورزان آن با عرضه ۳.۵ تن زعفران به تعاون روستایی تا سه شنبه هشتم آذرماه، بیشترین میزان فروش این محصول را در استان به نام خود ثبت کرده بودند، حالا نگران آن هستند که تصمیم وزیر عطف به گذشته خواهد شد و تغییری در معامله آنان ایجاد می‌شود.
یک کشاورز تایبادی که از این وضعیت نگران بود و نمی‌خواست نامش در گزارش قید شود، به خبرنگار مهر گفت: قصه پرغصه کشاورزان را بارها شنیده‌اید و می‌دانید اما این بار شرکت تعاونی جدای از بدعهدی در پرداخت‌ها در سال‌های گذشته، روال جدیدی پیشه کرده است که موجب نارضایتی خیل عظیم زعفران‌کاران منطقه شده است، به ویژه اینکه از نظر فقهی نیز این تصمیم مردود است و متعجب هستم وزیر کشاورزی که بیشترین نقش را در خرید و فروش محصولات اساسی دارد، آیا یک مشاور در حوزه فقهی ندارد تا این ایرادات را به او یادآور شود؟
کاهش نرخ خرید تضمینی پس از دریافت محصول
حسینی، کشاورز دیگر تایبادی است که به شدت از این تصمیم وزارت کشاورزی ناراحت است، او می‌گوید: شرکت تعاونی زمانی که زعفران حدوداً ۳۵ تا ۳۶ میلیون تومان بود، شروع به تحویل زعفران کرد و زعفران مردم را تحویل گرفت، بعد از حدود یک ماه، حالا دستورالعمل جدیدی را آوردند و تمام زعفران نگین مردم را حدود ۳۴ یا ۳۵ میلیون تومان و احتمالاً پایین‌تر نرخ‌گزاری می‌کنند، این در حالی است که در بازار نیز نرخ بسیار پایین آمده است.
وی افزود: کشاورز آن روز می‌توانست محصول خود را نقد به قیمت خوب به دلال بفروشد اما حالا با این بازار، نه راه پس و نه راه پیش دارد.
نامه نگاری نمایندگان با رئیس جمهور
نمایندگان شهرستان‌های زعفران‌کار در مجلس شورای اسلامی نیز در این خصوص واکنش نشان دادند، آنان جدای از بیان اعتراض مردم، موضوع فقهی این معامله را مدنظر قرار دادند و در نامه‌ای به رئیس جمهور نوشتند: نظر به اینکه تغییر شرایط قرارداد بیع به صورت یک‌طرفه و تغییر شرایط خرید آن‌هم بعد از یک‌ماه به هر دلیلی، خلاف شرع بوده و به کشاورز ضرر و زیان وارد و قیمت این محصول مهم و استراتژیک را به شدت کاهش می‌دهد، از جنابعالی تقاضا داریم تا نسبت به انجام تعهدات تعاون روستایی بر اساس دستورالعمل اولیه و رعایت حقوق کشاورزان و زعفران‌کاران دستور مبذول فرمائید.
صدای امام جمعه هم درامد؛ تغییر شیوه خرید شرعأ جایز نیست
صدای امام جمعه هم درامد؛ تغییر شیوه خرید شرعأ جایز نیستامام جمعه اهل سنت شهرستان تایباد نیز در واکنش به تصمیم جدید وزارت جهاد کشاورزی گفت: در معاملات و قراردادهای اسلامی، شرایط تعیین شده اولیه مورد توافق طرفین باید تا پایان معامله اجرا شود، هرگونه تغییر در شرایط قرارداد از طرف خریدار بدون رضایت فروشنده «جایز» نیست و آن معامله را قابل «فسخ» می‌کند.
مولانا غلام‌نبی توکلی با بیان اینکه زعفران، طلایی است که هم ارزآوری و هم اشتغال بسیاری دارد، اظهار کرد: زحمات بسیاری توسط کشاورزان کشیده شده و دولت باید از آنان حمایت کند، این تغییر شرایط به نفع این جامعه زحمتکش نیست و باید جلوی این تصمیم گرفته شود.
کار درست اعلام کف قیمت است
در پیگیری‌های انجام شده در سال گذشته، مشاهده کردیم که قیمت زعفران در بازار خراسان جنوبی بیش از قیمت «طرح خرید حمایتی» بود؛ هرچند این اتفاق باعث شد از طرح استقبال کمتری شود اما می‌توان گفت نقش دولت در تعیین کف بازار کاملاً مشخص بود بطوری‌که رئیس تعاون روستایی خراسان جنوبی در سال گذشته با اذعان به استقبال سرد کشاورزان از طرح خرید حمایتی، گفته بود «در حال حاضر قیمت‌های بازار از قیمتی که چند ماه قبل تعیین شده بود، بالاتر است ولی طبق قانون باید مراکز خرید حمایتی را باز نگه داریم که اگر قیمت نزول کرد، محصول را تحویل بگیریم.» هرچند نباید از کاهش تولید به دلیل خشکسالی نیز در افزایش قیمت غافل شویم.
هرچند مسئولان جهاد کشاورزی برخی از شهرستان‌های خراسان رضوی با وجود آگاهی از وضعیت نابسامان زعفران در شهرستان‌های خود حاضر به گفتگو با خبرنگاران مهر نشدند اما حقیقتی که روشن است، متضرر شدن جامعه کشاورزان زعفران‌کار است، خسارتی که می‌تواند سبب کاهش تولید محصول و در نتیجه، به بار آمدن ضرر و زیان مضاعف در اقتصاد این محصول ارزآور و استراتژیک در کشور شود.
باید پذیرفت دولت نقش اساسی در حمایت از کشاورزان دارد و «طرح خرید حمایتی زعفران» در صورت اینکه از همان روزهای ابتدای فصل برداشت آغاز شود، می‌تواند در تثبیت قیمت کاملاً اثرگذار باشد.
بیشتر بخوانید:
تغییر مصوبه خرید حمایتی زعفران به پیشنهاد و با پیگیری نماینده شورای ملی انجام شد/ دفاع شورا از تغییر شرایط خرید
