تحلیل کوتاه مدتی بازار، دوشنبه 16 اردیبهشت 1398؛ فتح قله های 16 و 13 در بورس
زعفران چه کم از پیاز و خرما دارد؟!
بازار نقد از بورس تبعیت میکند یا “دلالان” بورس را رام می کنند؟
اوضاع خاصی بر اقتصاد کشور حاکم است، هر هفت یک دسته از کالاها به تبعیت از رشد نرخ ارز، جهش می کنند؛ از پسته و کشمش و رب که در همان سال گذشته خود را با نرخ جدید ارز تطبیق دادند تا گوشت و پیاز که اواخر سال گذشته به این مرحله رسیدندو اکنون، نوبت به کالاهای دیگر رسیده است؛ خرما، ماکارونی، تن ماهی و ….
این در حالی است که کالای صادراتی زعفران، به رغم رشد قیمت همچنان تا تطبیق بر نرخ جدید ارز، فاصله بسیار دارد. همانطور که قبلا بارها گفته ایم، ضعف بازاریابی و ناتوانی تجار در تنوع بخشی کافی به کانال های تجاری باعث شده است زعفران کشور برای صادرات درگیر یک گلوگاه باشد؛ گلوگاهی که زعفران فله و به قیمت پایین می خواهد و در دوره های جهش ارزی، منافع حاصل از افزایش نرخ ارز را هم نصیب خود میکند.
رشد نرخ زعفران؛ حدودا 2 برابر
این گلوگاه البته فقط درباره صادرات فله ای توسط برخی تجار وجود دارد اما به خاطر حجم زیاد صادرات زعفران از این مسیر، تعیین کننده اصلی قیمت است. خلاصه آنکه با وجود رشد همه کالاهای داخلی از محل رشد ارز، زعفران که عمدتا در خارج مصرف می شود، دچار رخوت است. پسته و کشمش حدودا 4 برابر شده است، خرما اکنون از زیر 10 هزار تومان به بیش از 35 هزار تومان رسیده است و پیاز و انواع تره بار هم وضعیت مشابهی دارند. اما زعفران از حدود 4.5 تا 5 میلیون تومان در سال 96 اکنون به 10 تا 13 میلیون تومان رسیده است؛ یعنی کمی بیشتر از 2 برابر !
می توان بر کانال دلالی خارجی غلبه کرد؟
لذا در فضای فعلی فضای داخلی اقتصاد، زمینه را برای رشد قیمت زعفران فراهم کرده است. این موضوع هم اکنون در بورس تبلور یافته اما بازار نقد بی واکنش است. شاید بپرسید که می توان با گلوگاه صادراتی ( که تعیین کننده نرخ است) غلبه کرد؟ پاسخ مثبت است. این کانال اگرچه قدرتمند است اما
- ما تولیدکننده شبه انحصاری زعفران هستیم و در صورت کاهش عرضه مجبور به تطبیق با نرخ های داخلی بازار کشور است وگرنه کسب و کار و منفعت خود را از دست می دهد
- حاشیه سود این افراد (دلال های خارج نشین که زعفران را به صورت فله از تجار ضعیف ایرانی می خرند و عمدتا هم خود ایرانی اند) آنقدر بالا هست ( و با رشد اخیر نرخ ارز آنقدر بالاتر رفته) که حاضر باشد در ازای حفظ جایگاه خود در بازار و بازاررسانی زعفران، کمی از حاشیه سود بکاهد.
چرا باید کالاهایی که در داخل مصرف می شوند با رشد ارز جهش کنند اما زعفران صادراتی که آسیبی به قدرت خرید ایرانی ها نمی زند، به صورت حداقلی رشد کند؟
حالا چه کنیم؟
آنچه گفته شد، صرفا یک تحلیل مقایسه ای و مطالبه ای بود که به نوعی آرزوی اهالی زحمتکش صنعت زعفران است. اما در درون بازار زعفران، برای معامله گری (در بورس یا بازار نقد) یا عرضه زعفران توسط کشاورزان، باید بر مبنای واقعیات و تحلیل های عینی رفتار کرد و نه آروزها. واضح است که اگر این آرزو محقق شود و زعفران به محدوده 15 تا 20 میلیون تومان برسد، اکنون موقع فروش برای کشاورزان نیست و اهالی بورس هم همچنان باید بر موضع خرید بنشینند. اما آخرین جدول پیش نگر ما، با وجود پیش بینی رشد قیمت، رشد جهشی را پیش بینی نمی کند (حتی جهش اخیر بورس هم در فضای هیجانی و غیرقابل تحلیل و در اثر سرایت هیجان از بازارهای موازی رخ داد و ما چنین پیش بینی ای نداشتیم). البته ممکن است به زودی متقاعد شویم که جدول پیش نگر را بر اساس موارد و شواهد مختلف، موردبازنگری قرار دهیم. فعلا اجازه بدهید ببینیم در بازار چه خبر است؟
نگین و فتح 16 میلیون تومان
در معاملات امروز، بورس باز هم به روند خود ادامه داد. همانطور که اکثر جداول تحلیلی امروز پیش بینی میکرد، آتی به روند خود ادامه داد و صعودی بود. در این بین نگین تیرماه از 16 میلیون تومان هم فراتر رفت. پوشال هم اگرچه با سرعت کمتری رشد می کند اما در سررسید تیر به مرز 13 میلیون تومان رسید.
مقاومت شیرین زعفران؛ زعفران راه خود را از بورس جدا کرد
قبلا در تحلیل روز شنبه گفتیم که “اگرچه جدول سیگنال کوتاه مدتی، تغییر روند صادر کرده است اما عوامل کوتاه مدتی دیگر، مخصوصا نقدینگی قوی موجود در بازارهای سرمایه ای در روزهای جاری، سیگنال دیگری می دهد”. نه تنها اینگونه شد و روز یک شنبه بازار مثبت شد بلکه امروز دوشنبه اتفاقات شیرین دیگری افتاد:
- با وجود تحلیه موج مثبت خرید در بورس (بازار سهام) و افت شدید شاخص کل بورس، زعفران بعد از افت در ساعات ابتدایی معاملات، احیا شد و با قدرت رشد کرد.
- جداول تحلیلی بر خلاف روز یک شنبه این رشد را پیش بینی می کرد. این بدان معنی است که ارتباط بازار زعفران با بازارهای موازی کمتر شده و تکلیف قیمت ها در داخل صنعت تعیین می شود.
روزهای سرنوشت
اکنون فقط باید منتظر حرکت بازار نقد باشیم. به هر حال بازار بورس حجم بسیار کمی از زعفران کشور را به خود اختصاص می دهد (حدود 14 تن از 400 تن!) و برای رشد پایدار بازار باید چشم به بازار نقد بدوزیم. عواملی چون وضعیت نرخ صادراتی (چانه زنی تجار با تجار واسطه)، وضعیت عرضه توسط کشاورزان و بنکداران و ایستگاه داران زعفران و نهایتا میزان رشد مصرف داخلی و خارجی تعیین کننده خواهد بود. اگر نرخ های نقد از نرخ های فعلی بورس پشتیبانی کند، می توان به رشد زعفران تا محدوده 15 تا 20 میلیون تومان امیدوار بود. البته یادمان باشد، سال گذشته نیز، بازار نقد با فاصله زمانی زیادی، نسبت به بورس واکنش نشان داد و رشد کرد. بماند که البته وضعیت بازار در سال جاری ( حداقل از نظر نرخ ارز) متفاوت با سال گذشته است.
