معاون تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی مطرح کرد:
تشریح رابطه بارندگی و تولید زعفران
چهار تناقض اظهارات آقای معاون
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی ضمن تشریح رابطه بارندگی و تولید زعفران گفت: پیشبینی میشود سرمای زمستان سال گذشته و عدم بارندگی در سال جاری موجب ریز شدن پیاز زعفران شده و عملکرد این محصول در استان کاهش پیدا کرده و به ۲۰۰ تا ۲۲۰ تن برسد.
آقای ساربان با اشاره به رابطه بارندگی و باردهی محصول زعفران آمارهایی را ارائه کرد که در جدول زیر خلاصه شده است:
سال | میزان بارندگی | میزان تولید (تن) | |
1 | 1398-1399 | – | 390 |
2 | 1399-1400 | 192 | 309 |
3 | 1400-1401 | 119 | 150 |
4 | 1401-1402 | 162 | 180 |
5 | 1402-1403 | 109 | 200-220 (پیش بینی) |
تناقض های آقای ساربان درباره رابطه بارندگی و تولید زعفران
البته تناقضاتی در اظهارات ایشان در خصوص رابطه بارندگی و تولید زعفران مشهود است. از جمله اینکه میگوید بارندگی در سال جاری بسیار کاهش یافته و به 109 میلی متر رسیده است(بسیار کمتر از سال قبل) و لذا پیش بینی میکند ” تولید زعفران وضعیت مناسبی در سال جاری نداشته باشد”. با این حال در ادامه میزان تولید در سال جاری را 200 تا 220 تن تخمین زده که بیشتر از سال قبل است!
تناقض دیگر این است که ایشان پیش بینی میکند: “تولید زعفران طی سال جاری در استان به روال عادی سال قبل نباشد” و به این ترتیب تولید 180 تنی زعفران در استان طی سال قبل (1401) را عادی توصیف میکند. اما در جای دیگر می گوید:” در حالت عادی تولید زعفران در استان تا ۳۲۰ تن است”.
تناقض دیگر تفاوت آمارهای ایشان با آمارهای رسمی وزارت متبوعشان یعنی جهاد کشاورزی است که پیشتر بررسی شده است.
تناقض چهارم این است که ایشان پیشتر پیش بینی کرده بود که تولید در سال جاری نصف شود(پیش بینی کاهش تولید زعفران به نصف در سال جاری) اما اکنون از رشد تولید از 180 تن به 200 تا 220 تن می گوید.
اهمیت اقتصادی زعفران
غلامحسین ساربان در گفتوگو با ایسنا در خصوص تولید زعفران در خراسان رضوی طی سال جاری اظهار کرد: استان حدود ۷۶ درصد وسعت مزارع زعفران کشور را به خود اختصاص داده و در تمام شهرستانهای استان زعفران کشت میشود. بیشترین میزان تولید زعفران به ترتیب مربوط به شهرستانهای زاوه و تربت حیدریه بوده و بالغ بر ۱۲ هزار خانوار بهرهبردار در مزارع استان زعفران تولید میکنند.
وی با اشاره به اینکه در سالهای اخیر زعفران در قطعات بزرگتری در خراسان رضوی کشت میشود، افزود: قطعا در زمینهای بزرگ برداشت محصول زعفران با مشکلات اساسی مواجه میشود. هر هکتار زعفران برای ۲۲۰ نفر شغل ایجاد میکند. این محصول از نظر درآمدزایی و ایجاد اشتغال در خراسان رضوی جایگاه خاصی دارد.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی با بیان اینکه این گیاه بعد از پسته بیشترین درآمد ناخالص را برای بخش کشاورزی در استان ایجاد میکند، تصریح کرد: زعفران بعد از پسته دومین محصول اقتصادی استان است.
رابطه بارندگی و تولید زعفران در 3 سال اخیر
درخراسان رضوی در سال زراعی ۱۳۹۸-۱۳۹۹ که سال بسیار پربارانی بود و خرید گندم و کشت زعفران بیشتر شد، حدود ۳۹۰ تن زعفران تولید شد. در سال ۱۳۹۹- ۱۴۰۰ که بارندگی به ۱۹۲ میلیمتر رسید، تولید زعفران به ۳۰۹ تن کاهش پیدا کرد.
ساربان ادامه داد: در سال ۱۴۰۰-۱۴۰۱ که بارندگی به ۱۱۹ میلیمتر رسید، تولید زعفران به شدت کاهش یافته و به ۱۵۰ تن رسید. در سال ۱۴۰۱-۱۴۰۲، بارندگی به ۱۶۲ میلیمتر و تولید زعفران به ۱۸۰ تن رسید.
پیشبینی وضعیت تولید در سال جاری
در سال ۱۴۰۲-۱۴۰۳ در وضعیت خاصی قرار داریم. متاسفانه سرما و یخبندان دی ماه سال گذشته به منفی ۲۸ درجه سانتی گراد و بارندگی به ۱۰۹ میلیمتر رسید، بنابراین پیشبینی میشود تولید زعفران که تحت تاثیر دو پارمتر اقلیمی از جمله دما و بارندگی است، وضعیت مناسبی در سال جاری نداشته باشد.
وی اضافه کرد: پیشبینی میشود سرمای زمستان سال گذشته و عدم بارندگی در سال جاری موجب ریز شدن پیاز زعفران شده و عملکرد تولید این محصول کاهش پیدا کند؛ البته این موضوع در حد پیشبینی بوده و قطعی نیست. در حالت عادی تولید زعفران در استان تا ۳۲۰ تن است و پیشبینی میشود در سال جاری عملکرد حدود ۲۰۰ تا ۲۲۰ تن باشد.
ورود به پدیده ال نینو
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی گفت: اگرچه طی سه سال گذشته در کشور و استان درگیر پدیده لانینو بودیم، اما بر اساس پیشبینیها امسال وارد پدیده ال نینو خواهیم شد و بارندگیها در استان افزایش خواهد شد و پاییز خوبی شروع خواهد شد. امیدواریم این اتفاق رخ داده و خشکسالی طی سه سال گذشته و کم آبی در مزارع زعفران با بارندگیها جبران شود.
ظرفیت فرآوری زعفران در استان
ساربان در رابطه با ظرفیت فرآوری زعفران در خراسان رضوی بیان کرد: در استان بالغ بر ۴۰۵ تن ظرفیت فرآوری زعفران بوده و سالانه ۲۰۰ تا ۲۴۰ تن صادارات زعفران صورت میگیرد. مشکل آب و بارندگی مشکل جدی مزارع استان است و بیش از ۳۰ درصد مزارع زعفران ایجاد شده آب مطمئن و تامینشده ندارند. به دلیل همین موضوع عملکرد متوسط در مزارع ۳.۵ کیلوگرم درهکتار بوده و تولید متوسط ۱۰ کیلوگرم زعفران در مزارع با وضعیت مناسب جزو برنامهها قرار دارد.
راه حل، خرید دولت نیست
وی با بیان اینکه برداشت زعفران در استان معمولا از مناطق سردسیر از جمله جلگه رخ و منطقه زاوه از ۱۵ مهرماه آغاز و تا ۱۵ آذر از مناطق گرمسیر ادامه دارد، عنوان کرد: بزرگترین مشکلات در حوزه زعفران این است که این محصول ثبت ملی ندارد و برند ملی برای کشورمان تعریف نشده است. همچنین این محصول به صورت دستی جمعآوری میشود. در زمان جمعآوری زعفران در برخی از زمانها دچار کمبود نیروی کارگری شده و هزینههای تولید افزایش پیدا میکند.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی با اشاره به اینکه توسعه زعفران در استان طی سالهای اخیر زیاد نبوده و برخی از مزارع قدیمی جمع شده و زمین جدید کشت میشود، گفت: در کشتهای جدید، زمین ۶ سال باید محصول بدهد.
هدف در تولید نباید توسعه در سطح باشد زیرا خراسان با محدودیت آب رو به رو است. گاهی کشاورزان برای محصولی توسعه کشت دارند و عملکرد به جهت حوادث اقلیمی و کمبود آب کاهش پیدا میکند و درنتیجه اصرار دارند که دولت وارد خرید شود، اما ما اعتقاد داریم راه حل خرید توسط دولت نیست.
همچنین تولید محصول ارگانیک میتواند یکی از سیاستها در کشور در تولید زعفران باشد زیرا زعفران ارگانیکی طرفدارن خاصی در دنیا دارد.
پیشبینی در خصوص قیمت زعفران
ساربان در خصوص قیمت زعفران در سال جاری تصریح کرد: قیمت زعفران را عرضه و تقاضا تعیین میکند. پیشبینی میشود با توجه به شرایط اقلیمی و نبود فرصت برای رشد و افزایش وزن پیازها، تولید زعفران طی سال جاری در استان به روال عادی سال قبل نباشد و قیمت آن را عرضه و تقاضا تغییر خواهد داد.
در خصوص رابطه بارندگی و تولید زعفران و اظهارات آقای ساربان در این خصوص این خبر را نیز بخوانید: پیش بینی کاهش تولید زعفران به نصف در سال جاری