آشنایی با روش های آزمایشگاهی تشخیص زعفران تقلبی
استاندارد ملی چه ویژگی هایی را برای زعفران مرغوب برشمرده است؟
یکی از موارد تقلب در زعفران استفاده از رنگهای شیمیایی و مصنوعی جهت رنگ کردن زعفران است که استفاده از آنها در صنعت زعفران غیر مجاز می باشد. معمول ترین این رنگها شامل: تارترازین، Orange II، آمارانت، سانست یلو، Ponceau 4R، کینولئین یلو می باشد. یکی دیگر از تقلبات زعفران اعمال کم فروشی در وزن زعفران است. از موارد دیگر تقلبات زعفران می توان اضافه نمودن نمک و شکر به زعفران را نام برد که جهت افزایش جرم آن صورت می گیرد. در این حالت، یکی از راههای دم دستی و موثر تشخیص تقلب احتمالی در زعفران مزه کردن آن است. که باید دارای طعم تلخ باشد ولی اگر طعم آن شیرین یا شور باشد یعنی به آن نوعی نمک یا شکر اضافه کرده اند . در برخی دیگر از موارد نیاز به آزمایش وجود دارد. در اینجا برخی روش های آزمایشگاهی را توصیف می کنیم و در شماره های بعد، روش های متعدد دیگری را ارائه خواهیم کرد.
مهم ترین تقلبی که به عنوان زعفران صورت می گیرد گل رنگ می باشد که شباهتی به زعفران دارد و می تواند ایجاد رنگ زرد کند . زعفران به ویژه به صورت پودر ، با تقلبات بیش تری می تواند همراه باشد .
روش های مختلفی جهت تشخیص زعفران تقلبی وجود دارد که دو روش ساده ی آن به شرح زیر است:
روش اول : به چند میلی گرم پودر زعفران ، دو یا سه قطره اسید سولفوریک غلیظ در یک شیشه ی ساعت اضافه می کنیم . در این صورت زعفران ابتدا به رنگ قرمز مایل به قهوه ای و پس از مدت کمی ، به رنگ قرمز مایل به بنفش مبدل می شود . این آزمایش به طور کامل اختصاصی نبوده و مربوط به موادی است ،مانند زعفران که دارای موادی دارای رنگ های زرد و یا نارنجی می باشند.
روش دوم : چند میلی گرم پودر زعفران را در یک شیشه ی ساعت قرار داده و به آن یک قطره اسید فسفومولیبدیک / سولفوریک اضافه کرده و کمی می ساییم . پس از آن ، مخلوط را زیر میکروسکوپ قرار داده و با بزرگ نمایی 100ملاحظه می کنیم . بعد از حداکثر یک دقیقه ، تکه های پودر به رنگ آبی مبدل گشته و اطراف تکه ها هاله ای از رنگ آبی احاطه می شود.
بر طبق استاندارد ملی، موارد ذیل نباید در زعفران مرغوب دیده شود:
موارد فیزیکی نامطلوب که عبارتند از: وجود نخ، ریگ و شن، حشرات و کنه های زنده یا مرده، قارچ و کپک که با چشم غیر مسلح دیده شود و نیز وجود الودگی جوندگان و پرندگان.
موارد نامناسب شیمیایی که عبارتند از: رطوبت بالا، خاکستر كل، خاکستر نامحلول در اسید و عصاره محلول در آب سرد، تلخی، سافرانال، قدرت رنگی، ازت تام، فیبر خام ، جرم مواد خارجی، جرم بقایای گل.
به طور كلی توصیه می گردد با وجود موارد زیاد تقلب در زعفران و تشخیص سخت آن برای عموم ، حتما از زعفران هایی كه دارای مجوز رسمی از اداره استاندارد و تحقیقات صنعتی و اداره نظارت بر مواد غذایی می باشند ، تهیه نمایید بدیهی است كه برای حصول اطمینان باید آرم استاندارد ، آرم پروانه ساخت و یا كد بهداشتی را بر روی بسته بندی محصولات مشاهده نمایید.
2 دیدگاه ها